12 Przestrzegaj dnia sabatu, aby go święcić, jak rozkazał ci Pan, twój Bóg. 13 Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką twoją pracę, 14 ale siódmego dnia jest sabat Pana, twojego Boga. Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twój wół, ani twój osioł, ani twoje bydlę, ani obcy przybysz, który mieszka w twoich bramach, aby odpoczął twój sługa i twoja służebnica tak jak ty. 15 Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i że Pan, twój Bóg, wyprowadził cię stamtąd ręką możną i ramieniem wyciągniętym. Dlatego rozkazał ci Pan, twój Bóg, abyś obchodził dzień sabatu. Czwarte przykazanie o sabacie zawiera właściwie dwa nakazy: nakaz odpoczynku i nakaz pracy. Przykazanie mówi nam o obowiązku wykonywania pracy sześć dni w tygodniu, oraz o obowiązku odpoczynku od pracy w siódmym dniu. To, że sabat oznacza odpoczynek od pracy, ma tylko sens, jeśli w inne dni tygodnia rzeczywiście pracujemy. Praca nie jest przekleństwem, lecz jest czymś dobrym oraz jest nakazem naszego Stwórcy. Pracę należy tu rozumieć szerzej, niż tylko jako pracę zarobkową. To wszelki rodzaj wysiłku, który wykonujemy, aby coś czynić, rozwijać, budować, ulepszać itp., zgodnie z nakazem, który Bóg dał człowiekowi (I Mojżeszowa / Rodzaju 1,28-20). Zarówno osoby zatrudnione, jak i nie posiadające formalnego zatrudnienia, wykonują swoją pracę w tygodniu. Hebrajski wyraz sabat związany jest z czasownikiem oznaczającym: przestać czynić coś, odpoczywać. Sabat jest dniem wypoczywania i wytchnienia (II Mojżeszowa / Wyjścia 23,12; 31,17) oraz jest rozkoszą (Izajasza 58,13). Sabat jest dniem, w którym nie musimy, nawet nie możemy czynić tego, co normalnie robimy na co dzień, jest dniem, w którym przerywamy nasze codzienne obowiązki, aby mieć odpoczynek, wytchnienie i relaks. Nie chodzi tylko o odpoczynek od pracy zarobkowej, ale o odpoczynek od wszelkich czynności, które oznaczają wysiłek i obowiązek (por. np. Jeremiasza 17,22). Zbawienie Odpoczynek jest znakiem zbawienia. Przed upadkiem Adam również pracował i wiedział, czym jest odpoczynek, ale po upadku jego praca stała się trudna i wyczerpujaca (I Mojżeszowa / Rodzaju 3,17-19). Sam tekst przykazania przypomina o pracy w niewoli egipskiej. Sabat jest przeciwieństwem niewoli. W Egipcie Izraelici musieli pracować, nie mogli sami decydować, kiedy będą odpoczywać, w ogóle nie było odpoczynku (II Mojżeszowa / Wyjścia 1,11; 5,10-14). Praca w niewoli nie była pracą zgodną z wolą Bożą. Konieczność odpoczynku nie oznacza, że praca jest grzechem lub skutkiem grzechu, ale mamy prawo odpocząć od trudu, który grzech dodał do naszego życia i pracy. W ten sposób sabat wskazuje na odpoczynek, jako zniesienie przekleństwa grzechu na ziemi. Sabat jest znakiem ziemi obiecanej, do której Bóg prowadzi swój lud. W Nowym Testamencie czytamy, że Jezus zaprasza, aby przyjść do Niego, a On da wytchnienie (Ew. Mateusza 11,28). Zbawienie oznacza ratunek od grzechu i gniewu, oraz wieczny odpoczynek z Bogiem (por. też: Objawienia / Apokalipsa 14,13). Stworzenie i zbawienie W pierwszej wersji dziesięciu przykazań z II Księgi Mojżeszowej, danych przy górze Synaj (II Mojżeszowa / Wyjścia 20), podstawą dla przykazania sabatu jest fakt, że Bóg stworzył wszystko w ciągu sześciu dni i odpoczął siódmego dnia. Naśladując Stwórcę człowiek również pracuje sześć dni i odpoczywa siódmego dnia. Tekst z V Księgi Mojżeszowej podkreśla, że podstawą i powodem przestrzegania sabatu jest fakt wybawienia Izraela z Egiptu. Jedno nie zaprzecza drugiemu, gdyż stworzenie i zbawienie są ściśle ze sobą związane. Zbawienie z niewoli egipskiej oznaczało dla Izraela nowy początek, jako lud Boży. Wyjście z Egiptu było dla Izraela nowym stworzeniem (por. Izajasza 43,1, 7, 21). Pan dał Izraelowi sabat, jako pamiątkę i święto aktu stworzenia i zbawienia dokonanego przez Stwórcę i Pana całego świata, Który jest Bogiem Izraela przez przymierze. Tak więc, jeśli ktoś jest w Chrystusie, nowym jest stworzeniem; stare przeminęło, oto wszystko stało się nowe (2 Koryntian 5,17-18). Sabat dla wszystkich Sabat jest obowiązkowym świętem dla ludu Bożego; nie ma opcji dobrowolności. Nie można samodzielnie decydować, czy obchodzisz sabat, czy nie. Nie można robić wyjątków, ze względu na wygodę albo inne okoliczności. Sabat nie dotyczył jednak tylko ludu Bożego (tylko wierzących), lecz każdego, kto mieszkał wśród nich. To ochrona słabszych w społeczeństwie przed pragnieniami bogatych, właścicieli firm i innych, którzy przede wszystkim myślą o swych zyskach. Pracoholicy muszą również przestać pracować w dniu sabatu. Poza tym gwarantuje to, że nie tylko pracodawcy, ale także jego pracownicy mają wolny sabat. W ten sposób Izraelita mógł naśladować Boga. Tak jak Pan dał Izraelowi odpoczynek przez wyprowadzenie ich z niewoli egipskiej, tak każdy Izraelita ma dać też innym odpoczynek w dniu sabatu. Nie tylko ludzie, nawet zwierzęta mają dzień sabatu i odpoczynku. W roku sabatowym (co siódmy rok) nawet ziemia miała prawo do odpoczynku (III Mojżeszowa / Kapłańska 25,3-4). Bóg nie troszczy się tylko o człowieka, ale też o zwierzęta i całą przyrodę. Ciekawym jest, że sabat był także obowiązkiem dla cudzoziemców, którzy - mieszkając w Izraelu - nie należeli jednak do ludu Bożego. Nieważne, czy ktoś należał do ludu Bożego czy nie, czy był wierzący czy nie, sabat był nakazem związanym z porządkiem stworzenia i dotyczył wszystkich. Księgi prorockie w Biblii wyjaśniają, że lekceważenie sabatu było związane z wykorzystywaniem biedniejszych i słabszych w społeczeństwie i bogaceniem się ich kosztem (por. np. Amos 8,4-6; Izajasz 58). W końcu doprowadziło to do wygnania, przez które Izrael stracił wszystko co posiadał i został deportowany do obcej ziemi. Świętowanie sabatu Sabat ma przypomninać co tydzień fakt, że lud Boży istnieje tylko dlatego, ponieważ wszechmogący Bóg wyrwał ich z ciemności i niewoli, stworzył ich na nowo, aby byli ludem w Jego obliczu. Dla Izraela oznaczało to, że Bóg zbawił ich z niewoli egipskiej i przyprowadził do ziemi obiecanej. Wskazuje to na większą rzeczywistość w Chrystusie. Dla chrześcijanina oznacza to, że Bóg zbawił go w Chrystusie z ciemności grzechu i potępienia oraz przyprowadzi go do ziemi obiecanej, co jest wiecznym życiem z Nim. W ten sposób sabat jednocześnie przypomina to, co Bóg uczynił w przeszłości, wskazuje na teraźniejszą rzeczywistość (możemy istnieć jako lud Boży) oraz wskazuje na przyszłość, na to, co Bóg zrobi, kiedy Jezus wróci, aby sądzić i odnowić całe stworzenie. Sabat wskazuje na rzeczywistość, która jest w Bogu: stworzenie, zbawienie i nowe stworzenie. Zachowywanie sabatu oznacza świętowanie faktu stworzenia oraz faktu zbawienia przez Pana. Sabat przypomina wierzącemu, że jest kompletnie zależny od Boga, Który go stworzył i zbawił w Chrystusie i który dał mu wszystko, co posiada. Świętowanie sabatu oznacza uznanie, że Bóg jest Panem nad całym stworzeniem (II Księga Mojżeszowa / Wyjścia 20:11), jest Panem nad ludem Bożym oraz jest Panem mojego osobistego życia. Sabat dla chrześcijanina Tak jak sabat, Dzień Pański w Nowym Testamencie jest związany ze stworzeniem i zbawieniem. Dzień Pański (niedziela, pierwszy dzień tygodnia) jest dniem, w którym Pan Jezus zmartwychwstał. Zmartwychwstanie jest dowodem zwycięstwa nad śmiercią i nad szatanem. Dlatego w Chrystusie jesteśmy zbawieni z niewoli grzechu i staliśmy się nowym stworzeniem (2 Koryntian 5:17). Tak jak Izrael w dniu sabatu pamiętał i świętował swoje zbawienie z Egiptu oraz swoje stworzenie jako lud Boży, tak chrześcijanie pamiętają i świętują w Dniu Pańskim zbawienie i stworzenie w Chrystusie. W związku z tym podobnie jak lekceważenie sabatu oznacza odrzucenie Boga, który jest Stwórcą i Zbawicielem, lekceważenie Dnia Pańskiego (czyli niedzieli) oznacza odrzucenie naszego Pana Jezusa Chrystusa. Pedro Snoeijer Augustinus nr. 42 - marzec 2017